İspanya'da OHAL ilan edildi: Elektrik kesintilerinin sebebi araştırılıyor

İspanya ve Portekiz'in büyük bölümlerini etkisi altına alan geniş çaplı elektrik kesintileri, iki ülkede kaosa yol açtı. İspanya İçişleri Bakanlığı, kriz nedeniyle olağanüstü hal ilan ettiğini duyurdu.

Bakanlık, olağanüstü hal uygulamasının, talepte bulunan bölgelerde geçerli olacağını bildirdi.

BBC'nin haberine göre, şu ana kadar Madrid, Endülüs ve Extremadura bölgeleri, kamu düzeni ve bazı idari yetkilerin merkezi hükümete devredilmesini talep etti.

Kesintiler hayatı felç ederken iki ülkede toplu taşıma sistemleri durma noktasına geldi, trenler tahliye edildi, trafik ışıkları çalışmadı, mağazalar ve restoranlar karanlığa gömüldü.

İspanya'da internet erişimiyle birlikte GSM şebekelerinde de kesintiler yaşandı.

İspanyol GSM operatörü Red Electrica, bölgesel elektrik şirketleriyle birlikte kesintileri gidermek için çalıştıklarını ve tam normale dönüşün 10 saat sürebileceğini açıkladı.

Kesintinin nedeni belirsizliğini koruyor

Elektrik kesintilerinin neden kaynaklandığı henüz kesin olarak tespit edilemedi.

İspanya Başbakanı Pedro Sánchez, kesintilerin nedenine ilişkin spekülasyonlardan kaçınılması çağrısında bulundu.

Sánchez ayrıca, Fransa ve Fas'tan gelen yardımlar sayesinde ülkenin kuzey ve güneyindeki bazı bölgelerde elektrik arzının yeniden sağlandığını söyledi.

Portekiz Başbakanı Luis Montenegro da gazetecilere yaptığı açıklamada, "Bir siber saldırı olduğuna dair herhangi bir emare bulunmadığını" vurguladı.

Ancak Portekiz'in elektrik şebekesini yöneten REN şirketi, sorunun İspanya'nın elektrik şebekesindeki bir arızadan kaynaklandığını öne sürdü.

REN, bu arızanın "nadir görülen bir atmosfer olayı" sonucu meydana geldiğini belirtti. Şirkete göre, İspanya'nın iç kesimlerinde yaşanan aşırı sıcaklık değişimleri, 400 KV'lık yüksek gerilim hatlarında anormal salınımlara yol açtı.

İspanya'daki olağanüstü hal ne anlama geliyor?

İspanya'nın 17 özerk bölgesi, doğrudan seçilmiş kendi yönetimlerine sahip ve bölgelerine özgü birçok konuda yetki kullanıyor.

Ancak bugünkü gibi büyük çaplı olaylar yaşandığında bölgeler, merkezi hükümetten daha fazla destek alabilmek için olağanüstü hal talebinde bulunabiliyor.

Bugün Madrid, Endülüs ve Extremadura bölgeleri, kesintinin etkileriyle mücadele ederken kamu düzeni ve diğer bazı işlevlerin merkezi hükümet tarafından devralınmasını istedi.

İspanyol yasalarına göre, bir olay birden fazla özerk bölgeyi etkilediğinde ve ek kaynaklara ya da ulusal düzeyde koordinasyona ihtiyaç duyulduğunda, olağanüstü hal ilan edilmesi mümkün hale geliyor.

Portekiz hükümet sitesi çöktü

Elektrik kesintilerinin etkisiyle Portekiz hükümetinin resmi internet sitesi portugal.gov.pt de çöktü.

Siteye erişmek isteyen kullanıcılar, "Hükümet portalı şu anda kullanılamıyor. Hizmeti yakında geri yüklemeye çalışacağız." mesajıyla karşılaştı.

Siteye bugün öğleden sonra da erişilemediği bildirildi.

Havayolu ulaşımı da etkilendi

Kesintiler, havayolu ulaşımını da olumsuz etkiledi.

Havacılık analiz firması Cirium'un BBC'ye ilettiği verilere göre, Portekiz'den kalkması planlanan 96 uçuş iptal edildi.

İptallerin en yoğun yaşandığı yer, kalkışların yüzde 29,63'ünün iptal edildiği Lizbon Havalimanı oldu.

İspanya'da ise 45 uçuş iptal edilirken, Barcelona'da kalkışların yüzde 2,98'i, Madrid'de ise yüzde 2,56'sı iptal edildi.

İspanya'da 46 havalimanını yöneten AENA, ülke genelinde uçuşlarda gecikmeler yaşandığını duyurdu.

İspanya Ulaştırma Bakanı ise hava trafiğinin ülke genelinde yüzde 80 kapasiteyle işlediğini belirtti.

Portekiz'de havayolu şirketi TAP Air, yolcuları havalimanlarına gitmemeleri konusunda uyardı.

Portekiz'in havaalanı operatörü ANA, havaalanlarının acil durum jeneratörlerini etkinleştirdiğini ve bu sayede Porto ve Faro havaalanlarında temel havaalanı operasyonlarının sürdürülebildiğini duyurdu.

İspanyol elektrik şebekesi operatörü Red Electrica, bazı bölgelerde elektrik arzının yeniden sağlandığını açıkladı.

Katalonya, Aragon, Bask Bölgesi, Galiçya, Asturias, Navarra, Kastilya ve Leon, Extremadura, Endülüs ve La Rioja bölgelerinde trafo merkezlerinde elektrik akışı yeniden başlatıldı.

Yetkililer, elektrik arzının ülke genelinde kademeli olarak normale dönmesinin beklendiğini ifade etti.

İspanya'nın nükleer güvenlik konseyi, elektrik kesintilerine rağmen nükleer reaktörlerin "güvenli durumda" olduğunu açıkladı.

Elektrik kesintisinin ardından reaktörler otomatik olarak durdu, ancak acil durum jeneratörleri devreye girdi.

İspanya'nın başkenti Madrid'de Belediye Başkanı José Luis Martínez-Almeida, kentlileri bulundukları yerde kalmaları konusunda uyardı.

Fransa'nın bazı bölgelerinde de kısa süreliğine elektrik kesintisi yaşandı ancak Fransız şebeke operatörü RTE, durumun artık normale döndüğünü açıkladı.

'Elektrik kesintisinin tek bir arızadan kaynaklanması düşük ihtimal'

BBC'nin iklim ve bilim muhabiri Georgina Rannard, görüştüğü hiçbir uzman olayın nedenine dair net bir teori sunamadı.

Rannard, "Abartısız söyleyebilirim ki herkes şaşkın durumda. Ancak bu yaşananlar, ulusal elektrik sistemlerinin ne kadar savunmasız olduğunu bir kez daha hatırlatıyor" dedi.

Glasgow'daki Strathclyde Üniversitesi'nden Prof. Keith Bell, "Onlarca yıldır gözlemlediğimiz üzere, bu büyüklükte bir elektrik kesintisi her yıl dünyanın bir yerinde en az bir kez yaşanıyor," ifadesini kullandı.

Bell, her kesintinin hem başlangıç nedeni hem de gelişim süreci açısından birbirinden farklılık gösterdiğini, İspanya ve Portekiz'deki kesintinin de tek bir arızadan kaynaklanmasının düşük bir ihtimal olduğunu vurguladı.

Prof. Bell ayrıca, elektrik şebekelerinin genellikle "N-1 güvenli" olacak şekilde tasarlandığını ve bunun, sistemin herhangi bir tekil arızayı tolere ederek çalışmaya devam edebilmesi gerektiği anlamına geldiğini söyledi. (Haber Merkezi)